Wat willen we bereiken?
We zijn een aantrekkelijke gemeente om te wonen, te werken en te ondernemen. We bouwen verder aan de woningvoorraad voor alle doel- en aandachtsgroepen via het programma Versnelling woningbouw. Daarmee zorgen we voor een meer divers en kwalitatief goed woningaanbod. Nieuwbouwwoningen staan in een gezonde leefomgeving die kwaliteit heeft in de lijn met de ontwikkeling van de Groene en Gezonde maatlat. Met veel groen, toegankelijke voorzieningen en een goede infrastructuur. De bouw van meer woningen brengt directe en indirecte werkgelegenheid met zich mee. Hiermee versterken we onze sociaaleconomische positie.
De opgave groeit tot 2031 door naar 400-450 woningen per jaar. En de woonbehoefte zal volgens recente ramingen (PRIMOS) sneller én langer blijven groeien dan eerder voorzien, tot zeker 2040. We bouwen voor alle doelgroepen en in het bijzonder voor starters/jongeren, zorgbehoevenden, senioren en jonge gezinnen. In lijn met de woondeal-afspraken gaan we voor een verdeling 30% sociale huur, 40% betaalbaar huur/koop en 30% vrije sector. Doelgroepen en aantallen worden mede ingegeven door landelijke wet- en regelgeving en samenwerkingsafspraken tussen overheden. Met een harde planvoorraad (= onherroepelijke woonbestemming) van ruim 2.000 woningen per 1 juli 2025 in de verschillende kernen kunnen de woningen ook daadwerkelijk worden gerealiseerd. Daarnaast is de ontwikkeling van nieuwe woongebieden in onder meer de kernen Dedemsvaart, Lutten, Balkbrug, Schuinesloot, Sibculo, Mariënberg en Gramsbergen hiervoor belangrijk. Op deze wijze kan in elk dorp, in samenwerking met Plaatselijk Belangen, invulling worden gegeven aan de autonome groei en woningtypologieën die aansluiten bij de huishoudensontwikkeling passend bij elk dorp. De vraag vanuit de markt, mede in relatie tot de bevolkingsopbouw, kan in de dorpen onderling verschillen. Van belang is dat we gemeente breed aansluiten bij de afspraken die zijn overeengekomen in de woondeal en vastgelegd zijn in de prestatieafspraken met de woningcorporatie Vechtdal Wonen. Om tempo te houden in de woningbouwproductie investeren wij waar mogelijk zelf in grondposities onder meer in bovengenoemde kernen.
We merken dat het bouwen van woningen steeds meer vraagt van de omgeving. Gezamenlijk (als gemeente, woningcorporatie, zorgpartijen, welzijnsorganisatie en bewoners) staan we voor deze opgave om wijken, buurten en dorpen leefbaar te maken en te houden. Om voor elke woningzoekende perspectief te bieden in een leefbare en toekomstgerichte woonomgeving. Waar we elkaar kunnen ontmoeten en waar indien nodig de ondersteuning en zorg vanuit bewoners of organisaties kan worden geboden om lang zelfstandig te kunnen blijven wonen.
Om de ambities (blijvend) waar te maken en randvoorwaarden in te vullen wordt een bedrag van ruim € 1,0 mln. aangevraagd, zoals ook is opgenomen in de Perspectiefnota 2026. Dit bedrag is vooral bedoeld voor het continueren en waar nodig intensiveren van de werkzaamheden rondom het (blijvend) versnellen van de woningbouw in de jaren 2028 en 2029. Op basis van een activiteitenplanning wordt het budget verdeeld over de jaren en opgenomen in de meerjarenbegroting.
In juni 2025 ondertekenden de rijksoverheid, provincie en gemeenten in West Overijssel de herijkte Woondeal. De Woondeal wordt vertaald in regionale afspraken. Onze ambities op het gebied van woningbouw zijn geborgd in deze deal. Voor ons zorgt de Woondeal voor meer regionale samenwerking.
Naast de bekende sleutelprojecten in Balkbrug, Dedemsvaart en Hardenberg zijn aanvullend ook sleutelprojecten in Slagharen en Bergentheim benoemd en is een mandje van woningbouwlocaties in de kleine kernen (waaronder Sibculo, Bruchterveld en Kloosterhaar) als sleutelproject opgenomen in de herijkte Woondeal. Deze projecten moeten ook voldoen aan het concept van het ‘nieuwe wonen’. Daarbij voldoen wijken en woningen aan de behoeften en uitdagingen van de huidige en toekomstige tijd. De wijken zijn duurzaam, betaalbaar en toekomstbestendig en gericht op versterken sociale cohesie.
Als uitwerking van de herijkte Woondeal hebben de gemeenten in West Overijssel overeenstemming bereikt over het evenwichtig verdelen van de te huisvesten urgente aandachtsgroepen zoals opgenomen in de naar verwachting per 1 januari 2026 in werking getreden Wet versterking regie volkshuisvesting. Deze afspraken zijn geborgd in een door de gemeenteraad vastgestelde huisvestingsverordening met urgentieregeling. De huisvestingsopgave van deze urgente woningzoekenden maakt onderdeel uit van het vast te stellen gemeentelijke Volkshuisvestingsprogramma, waarin een integrale afweging is opgenomen wat gewenst is met betrekking tot de woningbouwopgave en begeleidingsvraagstukken. Met het vergroten van de slaagkans in de sociale huur en het creëren van draagvlak in wijken en dorpen is er aandacht voor leefbaarheidsopgaven zodat er een evenwicht wordt bereikt tussen de draaglast en draagkracht op straat- en buurtniveau.
Nieuwe wetgeving en de veranderde woningmarkt vragen om een vernieuwd en gewijzigd handelen/houding van ons als gemeente. Om dit handelen tot uitvoering te brengen zijn het beleidskader huisvesting arbeidsmigranten en het visie deel van het Volkshuisvestingsprogramma in 2025 vastgesteld.
Zoals aangegeven wordt de opgave en de rol van de gemeente breder. Dit wordt mede veroorzaakt door nieuwe wetgeving zoals de Wet Goed verhuurderschap, de Wet Betaalbare huren, de Wet vaste huurcontracten en de op handen zijnde Wet versterking regie Volkshuisvesting. Dit heeft ook zijn weerslag op de prestatieafspraken tussen de woningcorporatie, huurdersorganisaties en de gemeente. Inzet is voldoende aanbod van sociale huurwoningen voor de reguliere woningzoekende, maar ook voor aandachtsgroepen al dan niet in combinatie met een zorgvraag. Het vraagt ook integrale beleidsvorming rond wonen en daaraan gekoppelde andere beleidsterreinen, zowel binnen als buiten onze gemeentelijke organisatie.
Wat gaan we daarvoor doen?
- Het uitvoeringsplan als onderdeel van het beleidskader huisvesting arbeidsmigranten wordt in 2026 verder uitgewerkt. Hiervoor wordt een kwartiermaker aangesteld.
De uitwerking is gericht op:
- versterking registratie
- arbeidsmigrant centraal
- creëren voldoende huisvesting
- opstellen kwaliteits- en beheereisen
- samenwerking
- Het visiedeel van het Volkshuisvestingsprogramma wordt in januari 2026 ter vaststelling voorgelegd aan de gemeenteraad. Aanvullend op het Programma gaan we in 2026 een uitvoeringsplan opstellen. De uitwerking pakken we aansluitend in die periode verder op.
- Als uitwerking van de in 2025 aangenomen raadsmotie inzake woningaanbod voor jongeren en starters gaan we ons meer richten op het vergroten van het woningaanbod voor deze doelgroep;
- We blijven gebruik maken van de starters- en verzilverleningen. Zoals aangekondigd in de perspectiefnota 2026 wordt voorgesteld om de komende 4 jaren (2026 - 2029) hiervoor een krediet van € 1,2 miljoen (€ 1 miljoen starterslening en € 200.000 verzilverlening) per jaar vast te stellen;
- Aan de gemeenteraad wordt een huisvestingsverordening met urgentieregeling voorgesteld om vast te stellen voor het met voorrang huisvesten van de in de Wet versterking regie volkshuisvesting opgenomen urgente aandachtsgroepen. Door vaststelling van een mandaatbesluit wordt de uitvoering overgedragen aan Vechtdal Wonen;
- We stellen aan de raad voor om uitvoering te geven aan de nog in te stellen reserve woningbouw en gebiedsontwikkeling. Deze reserve biedt de benodigde transparantie om de rijksmiddelen die we gaan ontvangen vanuit de realisatiestimulans woningbouw vanaf 2026 jaarlijks langjarig in te kunnen zetten voor het versnellen van de (betaalbare) woningbouw. Dit doen we door bij te dragen aan het wegnemen van belemmeringen die de woningbouwopgave beperken en/of vertragen en de (benodigde) versterking van de uitvoeringskracht van de gemeentelijke organisatie. De in de perspectiefnota 2026 genoemde € 400.000 voor het versterken van de uitvoeringskracht maakt hier onderdeel van uit;
- We borgen de afspraken uit de herijkte Woondeal West Overijssel in het lokale beleid;
- We voeren het Versnellingsprogramma Woningbouw uit en zorgen voor de bouw van 400 woningen in 2026 en vullen de randvoorwaarden in om dit ook van 2027 t/m 2029 te doen;
- We vernieuwen de prestatieafspraken met woningcorporatie Vechtdal Wonen en de huurdersorganisaties. Zo stemmen we het beleid van de gemeente en dat van Vechtdal Wonen voor de thema’s beschikbaarheid, betaalbaarheid en leefbaarheid op elkaar af. Op basis van de prestatieafspraken over 2025 en actuele voortgang in de projecten komen er ca. 280 sociale huurwoningen bij in 2025 en 2026, evenredig verdeeld over 2025 en 2026.
Deze woningen zijn onder meer voorzien in de volgende projecten:
- Modulaire woningen in Marslanden,
- Ydenhoogte, Marslanden
- De Kuilen fase 4, Bruchterveld
- Clara Feyoena, Heemse
- De Magnolia, Dedemsvaart
- De Spinde, Hardenberg
- Vechtzone, Hardenberg
- Appartementen nabij het hertenkamp in Slagharen.
- Möllincksvaart fase 3, Bergentheim
- In meerdere kernen zetten we in op de bouw van woningen voor starters en ouderen vanuit Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. Passend bij het uitwerking van de uitgiftestrategie voor verschillende kernen;
- De gebiedsprogramma’s voor de nieuwe uitleglocaties in Balkbrug en Dedemsvaart worden ter besluitvorming gebracht en vervolgens nader uitgewerkt richting omgevingsplannen;
- We starten of gaan verder met de ruimtelijke procedures en uitgebreide vergunningenprocedures voor verschillende plannen. Zoals voor de woongebieden:
- ’t Refter fase 2 in Sibculo
- Garstlanden IV, fase 3;
- Kraneplas (voorheen Slagharen-Noord)
- Clara Feyoena (Hardenberg)
- Bransveen fase 3 (Dedemsvaart)
- Cort van de Lindestraat (Bergentheim)
- Diverse particuliere initiatieven verspreid over verschillende kernen.
- We gaan starten met de bouw dan wel maken het (door)bouwen van woningen maximaal mogelijk in gebieden waar de bestemming onherroepelijk is gewijzigd, zoals in:
- Marslanden II, fase 2, deelgebied Ydenhoogte
- Marslanden II, fase 2, deelgebied Havezate Es
- Vechtzone, Hardenberg
- De Spinde, Hardenberg
- Zwarte Markt (Slagharen)
- Lutten De Wieken, fase 2
- Locatie Magnolia (Dedemsvaart)
- De Meerstal fase 2 (Kloosterhaar)
- Möllincksvaart Bergentheim
- We treffen de laatste voorbereidingen voor het bouwrijp maken en de uitgiftestrategie van bouwkavels in Marslanden II, fase 2, deelgebied Leehoogte, Kraneplas (voorheen Slagharen Noord) en Bransveen fase 3 en voeren dit in 2026 uit, hiermee maken wij de bouw van ruim 450 woningen mogelijk;
- Onze woningbouwopgave is urgent. We hebben een stevige planvoorraad en beschikken daarmee op dit moment over een gedifferentieerd aanbod, nu en in de nabije toekomst. Om het aanbod continue onder de aandacht te brengen bij woningzoekenden gaan we onze marketing versterken binnen onze gemeente en erbuiten;
- We ontwikkelen alternatieve woonvormen. Hierbij doen we onderzoek naar geschikte locaties en voor welke doelgroepen deze alternatieve woonvormen geschikt zijn;
- We geven extra publiciteit aan de Startersregeling en de Verzilverlening. Dit doen met inzet van onze (social)mediakanalen. En we zorgen ervoor dat de inzet van deze instrumenten voldoende aansluiten bij de snelle ontwikkelingen op de woningmarkt;
- We onderzoeken op kansrijkheid landelijke financiële ondersteuning en regelingen;
- We volgen nauwlettend de ontwikkeling van nieuwe wet- en regelgeving en indien nodig zorgen we voor een tijdige implementatie in de organisatie.